Na czym polega fotowoltaika

Mówiąc w uproszczeniu, na przetwarzaniu światła słonecznego na prąd. Jest to możliwe, dzięki specjalistycznym modułom montowanym najczęściej na dachu, czasem też na innym, stabilnym podłożu. Decydując się na panele fotowoltaiczne należy pamiętać o odpowiednim ich montażu i nachyleniu. W przypadku wszystkich aspektów technicznych najlepiej zaufać fachowcom Schiedel.

Fotowoltaika to jeden z kluczowych tematów dla każdego kto nie tylko planuje budowę domu, ale już go posiada i myśli o dywersyfikacji źródeł energii oraz obniżeniu rachunków. Fotowoltaika daje niezależność, czyli możliwość samodzielnego pozyskiwania energii. Kiedy ceny prądu idą w górę (ogromne podwyżki w roku 2021 i ich kontynuacja w roku 2022) z pomocą przychodzi rozwiązanie, które zapewnia znaczne obniżenie codziennych kosztów.

Fotowoltaika na dachu domu jednorodzinnego - fotowoltaika Schiedel

Na zdjęciu instalacja fotowoltaiczna Schiedel w Będkowicach, woj. małopolskie

W ostatnich latach widok paneli na dachach stał się codziennością. To co widać gołym okiem znajduje potwierdzenie w twardych danych zawartych w raportach Instytutu Energetyki Odnawialnej. Wynika z nich, że w ciągu ostatnich lat (przedział 2015-2020) moc zainstalowanej fotowoltaiki wzrosła do ok. 4000 MW (z lekko ponad 100 MW). Kto za tym stoi?

Moc mikroinstalacji fotowoltaicznych

Opisany powyżej wzrost mocy zainstalowanej w Polsce fotowoltaiki w znacznej mierze wynika z coraz częstszego stosowania mikroinstalacji prosumenckich o mocy nie większej niż 50kW. Prosument to producent i konsument jednocześnie. Tym mianem określamy po prostu właściciela domowej mikroinstalacji produkującej energię na własne potrzeby. To najpopularniejsza forma zastosowania fotowoltaiki, która zapewnia oszczędności długofalowo.

Fotowoltaika – typy instalacji, korzyści zastosowania, wydajność

Wyróżniamy trzy podstawowe typy instalacji fotowoltaicznych.

  1. Instalacje sieciowe (on grid), kiedy system podłączony jest do energetycznej sieci publicznej.
  2. Instalacje hybrydowe, które stanowią połączenie paneli fotowoltaicznych z innym źródłem energii (np. turbiny wiatrowe, generatory spalinowe).
  3. Instalacje off-grid, czyli niezależne (autonomiczne). Instalacje nie są podłączone do sieci publicznej, a energia magazynowana jest w akumulatorach.

Pierwszy typ instalacji jest najpopularniejszy również ze względu na to, że jest najtańszy od strony inwestycyjnej (nie generuje kosztów dodatkowych w postaci np. zakupu akumulatorów).

Główne korzyści zastosowania fotowoltaiki:

  • niezależność – energia słoneczna to odnawialne i zrównoważone źródło, którego nie może zabraknąć – w przeciwieństwie do paliw kopalnych
  • dbałość o ekologię – to czyste źródło energii, którego pozyskiwanie nie emituje żadnych zanieczyszczeń
  • trwałość instalacji – moduły są odporne na trudne warunki atmosferyczne – wiatr, grad, śnieg, mróz, upał. To technologia, która początkowo była wykorzystywana przez satelity kosmiczne
  • bezgłośna praca paneli – to idealne rozwiązanie dla zastosowań w mieszkalnictwie
  • instalacja działa także w pochmurne dni
  • moduły fotowoltaiczne nie wymagają konserwacji i są właściwie bezawaryjne. Nie posiadają ruchomych części, które byłyby podatne na uszkodzenia
  • moduły można zamontować także na gruncie lub budynkach przylegających np. garażu czy też zabudowie gospodarczej. Montaż jest szybki i łatwy – trwa około dwóch dni i jest przeprowadzany przez fachowców z uprawnieniami
  • moduły są całkowicie bezpieczne w użytkowaniu – ich elementy są dokładnie testowane pod kątem ryzyka pożaru

Określenie wydajności / mocy instalacji fotowoltaicznej zaczyna się od określenia rocznego zapotrzebowania gospodarstwa domowego na prąd. Ten czynnik pozwala na dobór odpowiedniej wielkości instalacji PV. Natomiast moc paneli można określić w przybliżeniu na bazie analizy rachunków przychodzących z zakładu energetycznego i zasad rozliczenia energii (opustów). Jak wygląda system opustów?

Dla instalacji o mocy do 10 kW prosument za 1 kWh oddaną do sieci może odebrać 0,8 kWh.

Dla instalacji o mocy 10-50 kW prosument za 1 kWh oddaną do sieci może odebrać 0,7 kWh.

Co wpływa na wydajność instalacji fotowoltaicznej? Największy wpływ ma orientacja dachu. Najlepszą opcją jest skierowanie paneli na południe. W przypadku innych wariantów należy policzyć z pomocą doradcy technicznego czy aby nie warto zastosować większej ilości paneli.

Jednym z najpopularniejszych mitów jest to, że fotowoltaika nie działa zimą. Nic bardziej mylnego. W okresie zimowym do paneli dociera mniej energii słonecznej ze względu na krótsze dni, w związku z czym zmniejsza się wydajność paneli, ale nie przestają one działać. Natomiast niższa temperatura w ogóle nie ma wpływu na ich działanie.

Wybrane programy dofinansowań instalacji fotowoltaicznych [styczeń 2022]

Dofinansowanie w ramach ulgi termomodernizacyjnej

Ulga termomodernizacyjna daje możliwość odliczenia od dochodów (uzyskanych w danym roku podatkowym) wydatków poniesionych na realizację tzw. przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w istniejącym już domu jednorodzinnym lub budynku mieszkalnym (ulgę można wykorzystać na dom wolnostojący lub na bliźniak, jeśli znajdują się w nim nie więcej niż dwa lokale mieszkalne). Z ulgi nie mogą skorzystać podatnicy, którzy są jeszcze na etapie budowy domu. Dzięki temu uprawnione osoby mogą odliczyć od podatku koszty poniesione w związku z inwestycją w fotowoltaikę.

Z tej ulgi mogą skorzystać podatnicy opłacający podatek PIT:

  • według skali podatkowej (17% – do 9 010 zł zwrotu / 32% – do 16 960 zł zwrotu)
  • według 19% stawki podatku liniowego (do 10 070 zł zwrotu)
  • ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Limit odliczenia powiązany jest z podatnikiem, nie przedsięwzięciem (maksymalnie można odliczyć do 53 000 zł). W przypadku dwóch współwłaścicieli, każdy może odliczyć poniesione przez siebie wydatki osobno. Ulga może być odliczana od dochodu przez 6 lat (do odliczenia pełnej kwoty wydatków poniesionych na instalację fotowoltaiczną).

Dofinansowanie w ramach programu “Czyste Powietrze”

O dofinansowanie własnej mikroinstalacji fotowoltaicznej w wysokości 5000 zł można starać się przy wymianie starego pieca (tzw. kopciucha). Program umożliwia finansowanie do 50% kosztów montażu instalacji fotowoltaicznej. Dopuszczalna moc instalacji objęta dotacją to 2-10 kWp. W przypadku korzystania z dotacji w ramach „Czystego Powietrza” warto rozważyć zakup pompy ciepła i fotowoltaiki – oba systemy wykorzystują energię z odnawialnych źródeł, przy czym się uzupełniają. Pompa ciepła potrzebuje zasilania prądem, a dzięki fotowoltaice może pracować właściwie bezkosztowo.

Dofinansowanie Mój Prąd

To program mający na celu dofinansowanie instalacji fotowoltaicznych w ramach zwiększenia udziału fotowoltaiki w krajowej produkcji energii elektrycznej. W I kwartale 2022 roku ruszy czwarta edycja programu. Zasady zmieniły się w związku z nowelizacją ustawy o OZE. Wsparcie zostanie rozszerzone o takie produkty jak:

  • magazyny energii
  • magazyny chłodu lub ciepła
  • systemy do zarządzania energią w gospodarstwie domowym
  • ładowarki do samochodów elektrycznych

Na dotacje przeznaczono kwotę 1 mld złotych. Uczestnicy programu mogą uzyskać dofinansowanie do PV w wysokości do 3 tysięcy złotych, natomiast osoby, które zdecydują się także na inwestycję w produkty zwiększające autokonsumpcję energii będą mogły liczyć na większe wsparcie.

WAŻNE. Zmiany w programie “Mój Prąd” od kwietnia 2022

Od 1 kwietnia 2022 nowi prosumenci będą rozliczani na podstawie wartości energii, jaką wprowadzą do sieci.

Obecnie prosumenci produkujący energię rozliczają się na podstawie mechanizmu opustów oraz nie płacą opłat dystrybucyjnych zmiennych za użytkowanie sieci. Zgodnie z nowelizacją ustawy o OZE, ci którzy do 31 marca 2022 r. staną się prosumentami lub prześlą zgłoszenie do właściwego operatora systemu dystrybucyjnego będą rozliczani na starych zasadach w systemie opustów, jeszcze przez 15 lat.

Po 31.03.2022 prosumenci wejdą do nowego systemu – net-billingu – prosumenci mają sprzedawać nadwyżki energii wprowadzane do sieci, zaś za pobraną energię będą płacić tak jak inni odbiorcy. Rozliczanie będzie się odbywać w okresie 12 miesięcy.